Covid-19 döneminde sağlık çalışanları her gün risk alarak çalışmayı sürdürüyorlar. Bu dönemin hızlı bir şekilde sona ermesi dileğiyle hastalarımıza çözüm üretmeye devam ediyoruz.

​

      Total kalça protezi uygulaması;ameliyatı geçiren hastaların büyük çoğunluğunun yaşam kalitesini arttıran, hastanın kalça kireçlenmesine bağlı ağrıyı ortadan kaldıran cerrahi bir porosedürdür.

      Kalça kireçlenmesi teşhisi konulan ,ameliyatsız yani konservatif tedaviler sonrasında hastaların çok büyük bir bölümü total kalça protezi ameliyatı olmak zorunda kalırlar. Hastaları on yıldan uzun süredir takip eden bilimsel çalışmalar protez ameliyatı olan hastaların %90 -95 ve üzerinde başarı oranı kanıtlanmıştır.

       Hastalar genellikle ameliyattan sonra hastanede birkaç gün geçirirler. (3-5 gün ortalama)

çoğu hasta ameliyattan sonra 3 hafta boyunca yürüteç veya koltuk değneği ile yürüyecek ve daha sonra 4 hafta boyunca bir baston kullanacaktır.

Semptomlar :

    Artrit (eklem intihabı) anlamına gelir. Eklem kireçlenmesine neden olan 100 fazla farklı durum vardır. Sonuçta kireçlenme denilen kelime kalçanın ağırlık taşıyan yüzeyinin(kıkırdak) kalıcı olarak hasarına ve yok olmasına neden olur.

    Normal insan kıkırdağının yüzeyi buz üzerinde kayan hokey topundan çok daha kaygandır. Kireçlenmelerde kıkırdak incelmiş veya kemiğe doğru tamamen yıpranmış olabilir. Hasarlı kıkırdak iyi kaymaz. Zamanla eklem sertleşir eklemde kilitlenme hissi ortaya çıkar. Ancak kalça artriti olan hastaların temel sorunu ciddi ağrıdır.

     Kalça kireçlenmesi olan hastaların yaklaşık % 80 inde kasıkta ve uyluk önünde ağrı olur;diğer %10 hastalarda ise ağrı tipi genel de ;uyluğun arka kısmındadır.Bazı hastalar da kalça kireçlenmesin de kalçada değil de aynı tarafta dizde ağrı hissedilir.

     Primer kalça artriti (nedeni bilinmeyan kalça kireçlenmesi) tüm kalça kireçlenmeklerinin %80'inden fazlasını oluşturur.Diğer bilinen nedenler ise şunlardır;

1- Post travmatik artrit(kazalarda eklem içi kırıklar sonucu kıkırdağın hasar görmesi)

2-Romatoid artrit

3-Femur başının avazküler nekrozu (AVN)

4-Eklem iltihabı(septik artrit)

Tanı:

     Kalça ağrısı ile gelen hastaya yapılması gereken ilk şey hastanın şikayet ve hikayesinin dinlenmesi ve iyi bir fizik muayenesinin yapılmasıdır.Daha sonra görüntüleme yöntemleri ile kalça kiraçlenmesinin tespiti ve görüntüler üzerinden hastaya bilgi verilmesidir.

    Risk yönetimi;

    Kalça kireçlenmesine bağlı total kalça protezi ameliyatı yapılacak hastanın; ameliyata bağlı risklerinin yönetimi de hekimi tarafından yapılır.

-Enfeksiyon'a karşı ameliyat öncesi ve sonrası antibiotik tedavisinin düzenlenmesi

-Derin ven trombozu gelişme riskine karşı ameliyat öncesi ve sonrası kan sulandırıcı ilaçlarının düzenlenmesi

- Ameliyat öncesi Dahiliye , Kardioloji ve Anestezi uzmanı tarafından hastanın konsülte edilmesi

-Ameliyattta kullanılacak protez malzemelerinin ve uygulama setlerinin kontrolü gibi.

Protez malzemesinin seçimi;

    1960'lı yıllardan sonra total kalça protezlerin de bir çok farklı malzeme seçeneği denenmiş ve kullanılmıştır.Teflon, sert plastik(polietilen), ceramik ve metal gibi.Teflon başarısız olmuştur. Çok kısa bir süre önce metal-metal protezler kullanılmış; bunlarında metal aşınması(korezyon)sonucu vücutta birikeceği düşünülerek vazgeçilmiştirSon yıllarda en çok kullanılan malzemeler high crosling polietilen ve ceramaik yüzey kaplamalarıdır. Her ikisi arasında üstünlük bakımından pek bir fark yoktur.

Kalça protezi ameliyatı sonrası yaşam;

    Mevcut kanıtlar , total protezi ameliyatı sonrası hastaların %90'nın dan fazlasında hastaların ağrısız ve kaliteli yaşamları 10 yıldan fazla sürmektedir.Hastaların büyük çoğunluğu normal yaşamlarına ve spor aktivitelerine dönmektedir.Son yıllarda protezlerin kaplama yüzeylerin de yapılan teknolojik ilerleme ile protezlerein kullanım ömrüde artmış ;20 yılın üzerinde protezini kullanan hasta sayıları artmaktadır.

    Protez problemleri oldukça( ki bunun en sık sebebi ;gevşemedir)ikincil protez(revizyon) uygulamaların da sonuçlar çoğu zaman 1. protez uygulaması kadar iyi olmamaktdır. Bura da en önemli sebebler enfeksiyon,kemik stoklarında ki kayıplar,anatominin 1. ameliyattan sonra değişimgeçirmesi ve protyezi örten yumşak doku ve kas kitlesinde ki değişimledir.

Burada protez ameliyatının sonucunu direkt etkileyen etkenlerden biri de protezi uygulayacak cerrahın mesleki deneyimidir.Özellikle protez cerrrahisin de yetişmiş ve kendini yetiştirmiş hekimin tecrübe ve bilgisi önemlidir.

 

Riskler:

    Her hangi bir büyük cerrahi ameliyat gibi kalça ameliyatının da medikal- cerrahi açıdan riskleri vardır.Mojor komplikasyonları nadir olmakla birlikte ortaya çıkabilir.Enfeksiyon, kanama problemleri ve derin ven trombozu,anestezi riskleri gibi nedenlerdir.%1 bile olsa çok iyi bir cerrahi tekniğe rağmen protezin yerinden çıkması da bir problemdir.

   Daha sonraki riskler arasında erken gevşeme, geç enfeksiyon da mevcuttur.Bir çok problem çıkma olasılığına rağmen total kalça protez ameliyatlarının başarı oranı 10 yıl ve daha üzerinde hastaya hizmet etmesi %90 ve üstüdür.

Anestezi;

     Total kalça protezi ameliyatının anestezi şekline karar verici olan merci hastayı konsülte eden Anestezi uzmanıdır. Bu genel anestezi,epidural veya spinal anestezi şeklinde olabilir.

Ameliyat süresi;

     Bu süre vakanın zorluk derecesi,hastanın kilosu , Ortopedi Uzmanı'nın tecrübesi işlerin yolunda gitmesine bağlı olarak 1,5 saat ile 2,5 saat arasında değişiklik gösterebilir.

Ameliyat sonrası ayağa kalkış ve hastanede kalış;

    Hasta ameliyat gününün ertesi günü yara bölgesinden direni çekildikten sonra kaldırılır ve yürütülür.Hastane de kalış süresi ortalama 3 gündür.

    Hastalar ameliyat sonrası ortalama 3 hafta süre ile yürüteç veya bir çift koltuk değneği yardımı ile yürürler.Ameliyat öncesi kalça ağrısı dramatik olarak ameliyattan 1 gün sonra çok belirgin azalacak ve çok kısa bir süre sonra da kalkacaktır.

Özet:

     Total kalça protezi ameliyatı,kireçlenmiş kalça ekleminin yapay eklemle değiştirilmesi için yapılan güvenilir ,yaşam kalitesini oldukça arttırıcı birş işlemdir.Kalça protezi ameliyatı bir çok değişkene sahip,araştırmaları da devam eden ,teknik olarak her geçen gün gelişen bir prosedürdür.bildiğimiz iyi bilinen teknikler ile yapılan kalça protezi ameliyatından sonra hastaların %90-95'i 10 yıldan uzun bir süre eski sağlıklarıona kavuşmaktadırlar.